Kuruluş

Yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarından, güneş, biyokütle, rüzgâr ve jeotermal gibi enerji kaynakları ile ilgili uygulamaya yönelik lisansüstü öğrenim veren ve araştırma çalışmalarında bulunan Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü (EÜ–GEE), 1978 yılında kurulmuştur. Bu alanda kurulmuş olan ülkemizdeki ilk ve tek enstitüdür.

Anabilim Dalları

Enstitüde, Yükseköğretim Kurulu’nun 23 Aralık 1982 gün ve 82/655 sayılı kararı ile Enerji Anabilim Dalı ve Enerji Teknolojisi Anabilim Dalı adı altında iki ana bilim dalı açılmıştır. Güneş ısıl sistemleri, fotovoltaik, yeni nesil fotovoltaik, güneş mimarisi, biyokütle enerjisi, rüzgar enerjisi, jeotermal enerji, enerji verimliliği ve yönetimi, güneş ışınımlı fotokimya ve optoelektronik konularına yönelik araştırmalar ve lisansüstü tezler yürütülmektedir.

Kadro Yapısı ve Eğitim

2013 yılı itibari ile Güneş Enerjisi Enstitüsü’nde 26 akademik, 7 idari, 2 teknik personel ve 3 destek personeli görev yapmaktadır. 35 yıldır yenilenebilir enerji kaynakları alanında lisansüstü eğitim faaliyetlerini sürdüren Enstitüden 192 yüksek lisans ve 116 doktora öğrencisi mezun olmuştur. Halen 111 yüksek lisans ve 77 doktora öğrencisi lisansüstü öğrenimine devam etmektedir.

İşbirlikleri ve Projeler

Kuruluşundan bu yana enstitü bünyesinde 90 farklı kurum ve kuruluş ile protokol imzalanmış, toplam 190 projetamamlanmıştır. Ayrıca 15 kitap ile 169 ulusal ve 185 uluslararası makale yayınlanmıştır. Makaleler uluslararası alanda toplam 2249 kez kaynak gösterilmiştir. 469 ulusal, 189 uluslararası bildiri ise sempozyum ve kongrelerde sunulmuştur.

Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü’nün çok disiplinli yapısı gereği oluşturulan altyapı olanakları, Temel Bilimler, Mühendislik Bilimleri gibi pek çok alandaki Ar–Ge faaliyetlerine destek oluşturabilecek niteliktedir. Enstitü’de üniversite–üniversite, üniversite–sanayi işbirliği çerçevesinde mevcut altyapı olanakları ile yenilenebilir enerji teknolojileri konusunda sistem tasarımı, danışmanlık, ön fizibilite ve fizibilite çalışmaları, kurulu sistemlerin performans analizleri, sistem optimizasyonu, enerji danışmanlığı hizmetleri sunulmaktadır. Bunların yanı sıra enstitü bünyesindeki laboratuvarlarda bulunan gelişmiş cihazlarla çeşitli analiz hizmetleri verilmektedir.

Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü; hem ulusal, hem de uluslararası alanlarda yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları ile bunların kullanımı konularında yaptığı çalışmalar ile önemli bir görevi yerine getirmektedir. Yürütülerek sonuçlandırılan çeşitli DPT, TÜBİTAK ve AB projeleri ile ülkemiz genelinde öncü bir konumdadır. Bu konuda Enstitü tarafından yürütülen “Kırsal Kesim Biyogaz Teknolojilerinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması” isimli Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) projesi kapsamında, İzmir ve ilçelerinde 11 adet pilot tesis kurulmuştur. Projenin tamamlanması için gerekli olan ek bütçe, proje paydaşımız olan İzmir İl Özel İdaresi tarafından karşılanmış, kurulu sistemlerin işletmeye alma çalışmaları başlatılmıştır. Yine bu çalışmalar kapsamında, Aydın/Pamukören beldesinde bulunan Ülkü çiftliğinde ülkemizin ilk orta ölçekli modern biyogaz tesisi kurulmuştur. Ayrıca TÜBİTAK–MAM ve dört üniversite ile birlikte devam eden TÜBİTAK 1007 projesi kapsamında büyük ölçekli, tam otomasyonlu bir biyogaz tesisi Kocaeli Büyükşehir Belediyesi için projelendirilerek kurulumu tamamlanmış ve işletmeye alınmıştır. Kasım 2012 tarihinde ise Enerji Bakanlığı tarafından Biyogaz Tesisinin Geçici Kabulü yapılmış ve biyogazdan üretilen elektrik enerjisinin şebekeye satışı başlamıştır.

Enstitü Organik Boyar Madde Esaslı Güneş Pilleri ile ilgili çalışmalarıyla da öncü bir konumdadır. Saydam Organik Boyar Madde Esaslı Güneş Pilleri üretimi laboratuvar düzeyinde Türkiye Şişe Cam Fabrikaları A.Ş. ile ortak çalışmalarla gerçekleştirilmiş ve aynı konuda Avrupa Topluluğu VI. Çerçeve Programında MOLYCELL adlı FP6 projesine Avrupa’nın en üst düzey araştırma kurumları ve firmaları ile ortak katılım sağlanmıştır.

Enstitü önderliğinde 20 kW gücünde rüzgâr türbinlerinin tamamen yerli malzemeler ile üretimine destek sağlanmıştır ve 100 kW güce kadar yerli rüzgâr türbinleri üretimi için de destek çalışmaları sürdürülmektedir. Bununla birlikte, 2011 yılında tamamlanan 110E157 numaralı TÜBİTAK projesi çerçevesinde, Enstitü bünyesinde kurulan küçük güçlü rüzgâr türbinleri tip test sisteminin patent başvuru hazırlıkları tamamlanmıştır. Ayrıca İzmir İl Özel İdaresi’nin kullanmakta olduğu elektrik enerjisinin rüzgârdan karşılanması amaçlı proje, Enstitü danışmanlığında sürdürülmekte olup, hazırlanan başvuru bölge elektrik dağıtım şirketi tarafından 10.05.2012 tarihinde kabul edilmiştir. 2012 yılı sonuna kadar tamamlanması hedeflenen bu proje, şebeke bağlantılı sistemler açısından, Türkiye’deki kamu kurumları arasında bir ilk olacaktır.

Enstitü uzmanları, binalarda enerji verimliliği konularında üniversite içi ve dışı kurumlarda (T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Yenilenebilir Enerjiler Genel Müdürlüğü v.b.) eğitim çalışmaları yürütmektedirler. Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü’nün proje yürütücülüğünde çeşitli kamu kuruluşlarının, üniversitelerin ve sanayi kuruluşlarının katılımı ile TÜBİTAK–Bilimsel ve Teknolojik İşbirliği Ağları ve Platformları (İŞBAP) desteği çerçevesinde “Ulusal Fotovoltaik Teknoloji Platformu” oluşturulmuştur. Bu projenin temel hedefi; Türkiye’de ulusal fotovoltaik teknoloji platformunun oluşturulması ve bu platformun ülkemizdeki fotovoltaik alanındaki teknolojilerin gelişimi için etkin plan ve programları belirlemesini sağlamaktır. Platformun uluslararası alanda da aktif olmasını sağlamak amacıyla, Uluslararası Enerji Ajansı – Fotovoltaik Güç Sistemleri(IEA–PVPS) başta olmak üzere ilgili kuruluşlarla yakın işbirliğine gidilmiştir. Platform, Türkiye hükümeti adına IEA–PVPS temsilciliğini de yürütmektedir. Dışişleri Bakanlığı’nca bu yetki, proje yürütücüsü Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü’ne verilmiştir.

İzmir’deki yenilenebilir enerji sektörünün mevcut durumunun, sorunlarının ve gelişme potansiyellerinin güncel veriler ışığında analitik değerlendirmeler ile ortaya konulması amacıyla İzmir Kalkınma Ajansı Doğrudan Faaliyet Desteği kapsamında Enstitü ve İzmir İl Özel İdaresi ortak çalışması sonucu “İzmir İli Yenilenebilir Enerji Sektör Analizi” raporu hazırlanmıştır. Bu sektörde faaliyet gösteren ve gösterebilecek firmalar belirlenmiş, sektörün gelişme potansiyeli ile yatırım potansiyelinin ele alınıp sektör sorunları ile birlikte analizi yapılmıştır.

Meslek Standartları

Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) ile Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü arasında “Yenilenebilir Enerji Kaynakları” alanına ilişkin meslek standardlarının belirlenmesi amacıyla 8 Haziran 2010 tarihinde işbirliği protokolü imzalanmıştır. Yapılan protokol sayesinde, Türkiye’de ilk defa bir üniversite mesleki yeterlilik standartlarının belirlenmesi konusunda görevlendirilmiştir. Bu kapsamda “Yenilenebilir Enerji Kaynakları” alanına ilişkin 4 mesleğin 3’er farklı seviyede (3., 4. ve 5. seviye) olmak üzere 12 standardı oluşturulmuş ve mesleki eğitim çalışmaları prosedürlerinde yer alan “Ulusal Yeterlilik” belgesi düzenleme çalışmaları başlatılmıştır.

Biyogaz sistemleri personeli

Fotovoltaik güç sistemleri personeli

Güneş ısıl sistemleri personeli

Rüzgar güç sistemleri personeli

Uluslararası Bağlantılar ve İşbirlikleri

Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü, günümüzde yürüttüğü uluslararası projeler vasıtasıyla yurt dışı ilişkilerini de sürdürmektedir. Almanya’dan Alexander von Humboldt vakfından, ABD’den UCLA–Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi ve İngiltere’den Royal Society kuruluşundan destekler sağlanmıştır. Özellikle 6. Çerçeve programı ve diğer çalışmalar kapsamında proje ortaklıkları vasıtasıyla, Avrupa’nın birçok ülkesi (Fransa–CEA, İngiltere–Imperial Coll. of London, İngiltere–Newcastle University, Almanya–Siemens/Frauhofer Inst., Hollanda–ECN, Belçika–IMEC, Avusturya–LIOS/Linz Univ., İsviçre–EPFL) ile işbirliği içerisindedir.

Ortaklık projeleri faaliyetleri kapsamında “Benchmark of National Knowledge and Experiences to Improve Quality of Vocational Education in Renewable Energy Sector” başlıklı Leonardo Projesi; İngiltere, İspanya, Portekiz, Slovakya ve Türkiye arasında karşılıklı bilgi paylaşımı içeren ve daha etkin bir işbirliği kurmayı hedefleyen AB destekli bir işbirliği kurma projesi olarak enstitü tarafından yürütülmektedir. Bunun yanı sıra, Extremadura Üniversitesi (İspanya) ve Johannes Kepler Üniversitesi (Linz/Avusturya) ile Erasmus programı kapsamında öğrenci değişim programları devam etmektedir.